Waarom verwarren we gebeurd en gebeurt zo vaak?
In het Nederlands komt het vaak voor dat werkwoordsvormen met elkaar worden verward, vooral als het om voltooid deelwoorden en tegenwoordige tijd gaat. Een veelgemaakte fout is het verschil tussen 'gebeurd' en 'gebeurt'. Deze vormen klinken bijna hetzelfde, maar worden in totaal verschillende grammaticale contexten gebruikt. In dit artikel leggen we uit wanneer je welke vorm gebruikt en hoe je dit makkelijk kunt onthouden.
Wanneer gebruik je 'gebeurd'?
'Gebeurd' is het voltooid deelwoord van het werkwoord 'gebeuren'. Je gebruikt het in combinatie met een hulpwerkwoord zoals 'hebben' of 'is', afhankelijk van de context. Bijvoorbeeld: "Er is iets vreemds gebeurd." Hier drukt het voltooid deelwoord uit dat iets in het verleden heeft plaatsgevonden en afgerond is.
Voorbeelden van 'gebeurd' in een zin
"Wat is hier net gebeurd?" of "Dat had niet mogen gebeuren, maar het is toch gebeurd." In beide zinnen verwijst 'gebeurd' naar een actie die is afgerond en in het verleden plaatsvond.
Wanneer gebruik je 'gebeurt'?
'Gebeurt' is de tegenwoordige tijd van 'gebeuren', in de derde persoon enkelvoud. Je gebruikt deze vorm wanneer je praat over iets dat op dit moment plaatsvindt of regelmatig gebeurt. Bijvoorbeeld: "Wat gebeurt daar?" Hier zien we dat het om een lopende situatie gaat, en niet iets wat al is afgesloten.
Voorbeelden van 'gebeurt' in een zin
"Elke dag gebeurt er wel iets geks op het werk." of "Wat gebeurt er als je op die knop drukt?" Beide zinnen gaan over iets dat (nu) aan de gang is of kan plaatsvinden.
Een handige manier om het verschil te onthouden
Een simpele truc is om te kijken of je het hulpwerkwoord 'is' of 'heeft' in de zin hebt staan. Als dat zo is, dan gebruik je 'gebeurd'. Is dat niet het geval en spreek je over iets wat nu plaatsvindt, gebruik dan 'gebeurt'. Let ook op de persoonsvorm. Bij 'hij', 'zij' of 'het' hoort 'gebeurt' in tegenwoordige tijd. Als het om een verleden of afgeronde actie gaat, kies je voor 'gebeurd'.
Veelgemaakte fouten in het dagelijks taalgebruik
Veel mensen maken de fout om 'gebeurt' te gebruiken waar 'gebeurd' had moeten staan, vooral in geschreven berichten op social media of in e-mails. Dit komt doordat beide vormen zo dichtbij elkaar liggen in uitspraak. Toch is het belangrijk om het verschil te kennen, vooral in formele communicatie.
Samenvattend
'Gebeurt' gebruik je bij iets dat nú aan de gang is. 'Gebeurd' gebruik je met een hulpwerkwoord, wanneer het om iets in het verleden gaat dat is afgerond. Door deze simpele regel toe te passen, maak je minder snel fouten in je spelling en grammatica. Zo weet jij voortaan precies wanneer je 'gebeurt' of 'gebeurd' moet schrijven.
